Juliette en .... een gecertificeerd dienstmeisje
Juliette “Eh, mon petit, heb jij je huiswerk gedaan.” “Nee Madame.” “Ah mais oui, dan kun je meteen plaats nemen over de lessenaar, donc, of de klas verlaten.” “Nee, Madame, dat zal ik niet.” “Aaah, eh zou Meisje Juliette dan zo voorkomend willen zijn om ons uit te leggen waarom dan wel niet?” “Omdat ik uw vragen zo ook wel kan beantwoorden, Madame, daar heb ik uw huiswerk niet voor nodig.” “Ah, meisje Juliette is een brutaaltje.” Juliette deed haar best om niet brutaal te klinken. Maar beamen wilde ze het niet. “In het geheel niet Madame, ik vertel u slechts de waarheid.” Waarmee Madame dus ontegenzeggelijk gelijk kreeg. “Ah, dus als ik het goed begrijp heeft Madame mijn lessen Franse taal en letterkunde niet meer nodig?” “Ik zal al uw vragen aangaande het huiswerk kunnen beantwoorden, Madame.” “Wel, wel, dat zullen we dan maar iets toetsen, hein? En Français!” De klas luisterde ademloos toe. Nog nooit had iemand het gezag van Madame Mélisande durven tarten, laat staan haar in het Frans van repliek willen dienen. En het was de meiden duidelijk dat dat ook voor Madame zelf gold. Niet alleen was Madame duidelijk verbaasd, maar konden de meiden zien dat ook zij haar rug rechtte. Niet dat ze angst voor Juliette had, integendeel, maar hier was duidelijk een kind dat de strijd met haar aanbond en die strijd diende ze te winnen. Met glans. “We hebben dankzij Moniek al gezien wat ongehoorzame meisjes te wachten staat.” “Oui Madame, dan gaan zij over de knie en krijgen een pak slaag op hun blote billen, en zijn ze erg ongehoorzaam geweest, dan krijgen ze daarna met de rotan of de martinet of beide, hoewel ik eerlijk gezegd nog niet kennis heb gemaakt met de rotan of de martinet.” Het kwam er allemaal vloeiend uit, in het Frans vanzelfsprekend. Maar met die martinet nam ze een bewust risico. Ze had er eerlijk gezegd geen idee van wat het was, een strafinstrument ongetwijfeld, en waarschijnlijk Frans gezien de naam, maar hoe het er uit zag? Maar ze ging er van uit dat ze Madame gemakkelijk kon overbluffen met haar zogenaamd openhartige verklaring. Waarin ze absoluut gelijk had, want Madame stapte schielijk over op een ander onderwerp. 1 - 0 voor Juliette, dacht de klas. “Maar voor toekomstige dames als jullie,” Madame keek daarbij veel betekend naar de meiden in de klas: voor haar waren ze net zo goed als voor Juliette het ‘publiek’, “komt onvermijdelijk het moment dat jullie niet alleen zelf het onderwerp van de bestraffing zullen zijn, maar ook dienen te beslissen over de ongehoorzaamheid van degenen die aan jullie zorg zijn toevertrouwd. Jullie bediendes bijvoorbeeld, vrouwelijke bediendes, dat spreekt. Dus Meisje Juliette: de volgende situatie, je man geeft een diner voor zijn clubgenoten, de echtgenotes zijn niet uitgenodigd. Jij geeft je volledig gecertificeerde dienstmeisjes instructies voor het diner. Wat vertel je hen?” Juliette glimlachte: dit leek op de vraag de juffrouw V. gesteld had. Weliswaar waren ze er gister niet meer aan toegekomen om die stof te behandelen, maar ze wist nu wat, in de ogen van de kostschool, een volledig gecertificeerd dienstmeisje was. Ze wist wat mannen, om precies te zijn: haar man, over dienstmeisjes dacht. En ze wist natuurlijk allang hoe ze met personeel moest omgaan. En wat dat laatste betreft: het was nog maar de vraag of dat ook voor Madame gold. “In de eerste plaats zou ik hun kleding inspecteren, die zou onberispelijk moeten zijn. Ze dienden natuurlijk een smetteloos witte bloes met rushes te dragen, goed getailleerd natuurlijk, het betreft een mannengezelschap, dus ik zou een bh verbieden. Natuurlijk een kort zwart rokje dat strak over hun billen moet zitten. Ik zou ze laten bukken, om te zien of hun jarretels dan zichtbaar zouden zijn, zo niet, dan zou ik een nog korter rokje verlangen. En een apron zou natuurlijk verplicht zijn.” “Ik zou ze opdracht geven om tijdens het bedienen veelvuldig te bukken, en wel met gestrekte benen, vanzelfsprekend. “ Juliette merkte dat ze er zelf ook plezier in kreeg. 2 - 0 dacht de klas. “Ze zouden regelmatig verlegen moeten giebelen, dat vinden mannen altijd leuk, en natuurlijk voortdurend voor hen langs moeten buigen zodat ze met hun borsten langs de mannen strijken. Vooral om het bestek correct neer te leggen, messen rechts, vorken links, eerst vanuit het bord gezien voor het hoofdgerecht rechts groot mes, grote lepel, klein mes, links grote vork, kleine vork, en voor het bord naargelang het nagerecht lepeltje of kleine mes en vork. Boven de messen natuurlijk de messenlegger en het servet naast de vorken.” Ze raakte nu echt op dreef, en begon steeds sneller te spreken. De meiden luisterden ademloos. Niet naar de inhoud, die konden ze door het rappe Frans van Juliette amper volgen, maar naar de performance die Juliette gaf en met name hoe Madame daarop reageerde. De meiden konden het haast niet geloven, Mélisande was toch zelf een Française, maar het leek er op of Madame moeite had het betoog van Juliette te volgen. Maar misschien kwam dat veeleer door de inhoud van haar verhaal. “Het servet. Natuurlijk kan het servet ook op het bord geplaatst worden, in plaats van naast de vorken, maar dan is het essentieel dat het kunstig gevouwen wordt, en we kunnen er van uitgaan dat de meisjes daar bedreven in zijn?” Die vraag was gericht aan Madame. “Onze meisje zijn altijd erg bedreven,” probeerde Madame. “Ja, maar zijn ze ook bedreven in het op de juiste wijze vouwen van een servet? En natuurlijk niet alleen op de Nederlandse manier. Want het kunstig vouwen van een servet is absoluut een groot voordeel als we bij de bordopstelling kiezen voor meerdere borden, natuurlijk onderop het onderbord met kleedje dat in kleur en stijl natuurlijk dient te harmoniëren met de servet, dan het grote bord voor de hoofdgang, en natuurlijk het soepbord daarbovenop, wat een servet er altijd zo elegant doet uitzien, zeker als we de dan de Provençaalse stijl van vouwen kiezen, maar ja dan hebben we weer geen plaats voor het voorgerechtbordje. Dus hoe los je dat probleem dan op, wat belangrijk is, daar je natuurlijk de dienstmeisjes van te voren correct moet instrueren?” Even was het stil. Madame had duidelijk niet in de gaten dat haar iets gevraagd werd. “Dus hoe zou u dat probleem oplossen? Willen we geen stijlbreuk creëren dan staat het voorgerechtbordje het Provençaals servet toch in de weg, hein?” Het werd de meiden duidelijk dat Madame in de problemen kwam. Ze probeerde voorzichtig: “Je zou het voorgerechtbordje kunnen weglaten?” “En het voorgerecht in het soepbordje serveren?” “Daar zou ik geen bezwaar tegen hebben,” het was duidelijk dat Madame’s uitspraak een absoluut zwaktebod was. Juliette antwoordde dan ook minzaam: “Maar dat zou betekenen dat we alle gerechten van dezelfde grondslag zou moeten zijn. Bovendien, ik denk dat ik er niet op hoef te wijzen dat van een opstelling met soepbord natuurlijk in het geheel geen sprake kan zijn, nietwaar?” “Want er wordt geen soep geserveerd?” Juliette reageerde op het antwoord alsof Madame een erg geslaagd grapje had verkondigd. “Haha, heel geestig, u weet dat het natuurlijk absoluut irrelevant is of er soep wordt geserveerd of niet, daar het hier een door de dienstmeisjes uitgeserveerde maaltijd betreft, en een opstelling, afgezien van het bord van de hoofdgang en aangevuld met het onderbord, natuurlijk nooit kan worden aangevuld met borden voor de voorgaande gangen, nietwaar?” Madame keek Juliette niet begrijpend aan. Juliette glimlachte vergoelijkend voor zoveel onbegrip, en begon het minzaam aan Madame uit te leggen: “Iedere gang voor het hoofdgerecht, en eveneens daarna natuurlijk, wordt op de geëigende bordjes zelf geserveerd, en alleen het hoofdgerecht wordt opgediend op het reeds aanwezige bord, daar het door de dienstmeisjes aan tafel wordt voorgesneden naar gelang de wensen van de gasten. Wat betekent dat we bij een uitgeserveerde maaltijd, zoals u ongetwijfeld weet, wordt gekozen voor het Bourgondisch servet, of, indien de meisjes te onervaren zijn, op de Klassiek Amerikaanse wijze, die zo populair werd na de inauguratie van president Roosevelt, vandaar ook wel het Roosevelt servet genoemd. Theodore wel te ver staan, daar zijn neef en latere president Franklin Delano zoals u weet absoluut niet hield van formele diners, laat staan creatief omging met haar etiquette.” “Servet, bij voorkeur dus op het bord. Dat betekent de glazen rechts, voor de messenlegger en naast het dessertbestek, eerst kleine wijnglas voor de witte wijn, vervolgens het glas voor de rode wijn, en tenslotte het grootste glas voor het water, alles in een diagonale lijn, nogmaals vanuit het bord gezien. Mee eens?” Madame knikte verslagen. “Maar dat betekent het natuurlijk altijd nietwaar? Stel u voor dat de glazen op een andere plaats zou worden opgesteld, laat staan dat één van de glazen zouden worden weggelaten. En dan vergeet ik bijna het kleine bordje boven de vorken naast het dessertbestek.” “Ben ik daarmee volledig?” Juliettes vraag was nu duidelijk retorisch van aard, want Madame durfde zelfs niet meer te knikken. Wat het effect op het publiek alleen maar versterkte: “Natuurlijk is er nog het vingerkommetje, wat een absolute vereiste indien er wild geserveerd wordt, wat natuurlijk zeer aan te bevelen is, daar het hier gaat om een maaltijd voor louter heren, opgediend door onze voortreffelijk opgeleide en bovenal zeer aantrekkelijke dienstmeisjes.” Als in een crescendo werden de laatste woorden door Juliette gebracht, en het was dan ook volstrekt logisch dat de meiden in een enthousiast applaus losbarsten. Juliette wuifde het echter weg en ging in iets lager tempo verder zodat ook de meisjes haar Frans konden volgen. “Maar laten we niet vergeten dat we de meisjes niet alleen dienen te instrueren in het correct dekken van de tafel, maar bovenal in het alert zijn op incorrecte verplaatsingen tijdens de maaltijd. Want het spreekt dat de heren de tafel in een ogenblik tot een onordelijke bende weten te reduceren. Horen te reduceren. Om hiermee te komen tot de raison d’être van deze hele exercitie: het zal de meisjes voortdurend de gelegenheid bieden om één en ander weer correct neer te leggen. Om zich iedere keer voorover te moeten buigen. Zodat de heren niet alleen door de laag uitgesneden bloesjes een perfect zicht krijgen op de aantrekkelijke boezem van de dienstmeisjes, maar ook in subtiel contact komen met die boezem. Te meer daar gecertificeerde dienstmeisjes vanzelfsprekend speciaal getraind zijn in het ‘oh-neemt-u-mij-niet-kwalijk’ contact. Gevolgd door de ‘oh-wat-doet-u-nu-toch’ reactie.” Nogmaals weerklonk een warm applaus van de kostschoolmeisjes, maar nu voluit en met hoera geroep. Wat een overwinning! Juliette nam het enthousiast in ontvangst met buigingen voor alle meisjes. Waarbij ze langzaam een rondje om haar as maakte en elke nieuwe buiging nog eleganter uitvoerde dan de vorige en met steeds meer elementen van het haar geleerde kniksje. een gecertificeerd dienstmeisje En dat had ze dus beter niet kunnen doen. Want daardoor mistte ze de reactie van Madame Mélisande. Die zich duidelijk na het eerste applaus hersteld had. Minzaam klapte ze na het rondje van Juliette in haar handen. Meteen werd het weer doodstil in de klas. Hoe vergankelijk kan roem toch zijn. “Applaus, applaus Meisje Juliette. Na deze one-girl-show denk ik dat het tijd wordt voor serieuzere zaken. En wel het volgende probleem!” “Dezelfde situatie: je man heeft een volledig gecertificeerd dienstmeisje in dienst genomen. Vanmiddag geef je een thee voor je vriendinnen. Het meisje heeft naar jouw mening een veel te kort rokje aan. Je hebt daar wat van gezegd, maar ze heeft je genegeerd. Wat ga je doen?” Het bleef stil. Niet het probleem wat Juliette voorgelegd kreeg, bracht haar van haar stuk, maar dat het probleem haar zo bekend was: het was juist die vraag die juffrouw V. haar gisteren had voorgelegd. En waarop ze toen geen antwoord geweten had. Had ze maar tijd gehad om het samen met juffrouw V. te bespreken. Maar gisteren had het vak haar absoluut onbelangrijk geleken. En had juffrouw V. niet verklaard dat zijzelf de les in etiquette gaf? Maar nu kwam deze Franse lerares met hetzelfde vraagstuk. Welk antwoord zou ze moeten geven? Maar voor ze op dit punt was aangekomen, hernam Madame het woord. “Het lijkt me duidelijk dat ze niet naar huis kan gaan, want ze is vanzelfsprekend inwonend.” “Het bespreken bij een kopje thee zal niet gaan, wat dat doe je al met je vriendinnen. Je kunt het natuurlijk niet erg vinden, maar het rokje is wel erg kort en je kent je vriendinnen.” “Haar heel vriendelijk vragen of zij zich alsjeblieft alsnog zou willen omkleden is natuurlijk ook een mogelijkheid, maar we hebben het hier wel over een volledig gecertificeerd dienstmeisje.” Juliette keek verward naar Madame op. Alles wat ze noemde, kwam haar zo bekend voor... “Aangezien ze een diploma heeft, en ze dus heel bekwaam is, wil je haar dus niet graag kwijt. Je zou haar daarom omzichtig kunnen benaderen. Of je zou van mening kunnen zijn dat je je er niet mee moet bemoeien? Want, voor je het weet is je personeel beledigd en weer verdwenen. En zou ze niet bereid zijn om iets anders aan te trekken, als ze de noodzaak daarvan in zag? Je zou kunnen informeren of er iets was dat haar dwars zat. Waar je haar mee kan helpen? Want ze weet natuurlijk best wel dat zo’n rokje eigenlijk niet kan. Dus waarom doet ze het dan toch?” Het was net alsof Juliette zichzelf hoorde praten. Die argumenten, die overwegingen zouden de hare kunnen zijn. “Je zou haar duidelijk kunnen maken dat je haar niet wil dwingen om iets anders aan te trekken.” Dat had zij beweerd, gisteren, tegen juffrouw V.! “Maar ja, ze is een gecertificeerd dienstmeisje en opgeleid door Het Instituut. Als je haar zou willen helpen, en je zou dat doen door haar niet te corrigeren, dan zou je man zoals je weet niet alleen verplicht zijn om de nodige maatregelen tegen je dienstmeisje te nemen, maar ook jegens jezelf? Precies daarmee had zij gisteren ook geworsteld. En juist dat wat Madame nu opperde, had juffrouw V. toen tegen haar gezegd. “En je realiseert je natuurlijk dat, als je haar niet rapporteert en je man komt daar achter -wat gezien de status en opleiding van het dienstmeisje uiterst waarschijnlijk is, daarin worden de dienstmeisjes tenslotte uit-en-ter-na getraind- dat je naar alle waarschijnlijkheid met je dienstmeisje van positie zult moeten wisselen. En ik neem aan dat dat niet je bedoeling kan zijn?” Juffrouw V. Het was juffrouw V. Dit kon alleen betekenen dat juffrouw V. alles, maar dan ook alles aan Madame Mélisande had doorgebriefd. Dat alles wat zij over haar wist, Madame nu ook wist. Dat dat dat... Maar Madame ging rustig door: “Je bent dan wel met je man getrouwd, maar je mag blij zijn dat, als je man een volledig gecertificeerd dienstmeisje in dienst heeft, jij dat dienstmeisje opdrachten mag geven. Dus ja, wat doe je dan met dat probleem? Want wat blijft staan is dat haar rokje te kort is en dat je vriendinnen dat absoluut niet weten te waarderen. Nou. Snel een beetje!” Juliette moest vechten tegen haar tranen. Ze voelde zich verraden. Wat voor antwoord zou ze moeten geven? Ze wist niks meer. Maar Madame eiste van haar een antwoord. Ze moest zich vermannen. Ze moest wat zeggen. “Ik zou haar ontslaan.” “Wat?” Oh fout! “Ik zou haar straffen.” “Jij?” En eindelijk -in wanhoop- schreeuwde ze uit wat er in haar op kwam, zonder na te denken. “Ik zou haar rokje uittrekken, gewoon in één ruk, en waar mijn vriendinnen bij waren, ik zou schreeuwen dat ik haar helemaal zat was, en ik zou haar aan haar haren trekken, over de schoot van mijn beste vriendin gooien, en ik zou smeken, ik zou eisen dat ze haar zou straffen, een gigantisch pak slaag, met haar blote handen op haar blote kont zodat ze zou schreeuwen van de pijn.” En het laatste zei ze met een zucht. Waren haar eerste woorden steeds heftiger geworden, het was net alsof met het “pak slaag” haar ballon was leeggelopen. Waar waren haar woorden vandaan gekomen? Het bleef daarna enkele minuten volstrekt stil. De meiden waren ontzet over de nederlaag die Juliette hier voor hun ogen leed. Game set and match. Winner takes all. En toch had zij gedaan wat zijzelf niet durfden. Niet durfden zeggen. Zelfs niet durfden denken. Maar wat waren ze het met haar eens. Zo’n stomme trut met haar korte rokje, die vroeg daar gewoonweg om. Zeker weten. En Madame Mélisande? Zij genoot. Het was toch zo gemakkelijk. Maak ze onzeker en het worden gewoon weer de meisjes die ze altijd al waren, en altijd zullen blijven. En meisjes, ach, die waren zo eenvoudig te bespelen... “Zo Meisje Juliette. Ga jij zo met het bezit van je achtenswaardige echtgenoot om? Het is wel duidelijk dat jij niet gecertificeerd bent. Dat jij niet weet wat dienen is. Dat jij überhaupt niet weet wat je plaats is.” “Zit!!!” “En ik betwijfel of jij dat ooit zal kunnen leren. Je weet nog niet eens wat gehoorzaamheid is. Nederig zijn. Vrouw zijn.” “Maar goed dat je nog te jong bent om te trouwen. En ik betwijfel of je ooit een passende echtgenoot zal kunnen vinden.” “Jij blijft na, net zoals Marjan. Ook voor jou geen gymnastiek.” “Hmm, nu ik er even over nadenk: voor jou ook geen Franse les. Die had je immers niet nodig. Maar denk maar niet dat ik je, net zoals Nina de klas uit stuur. Nee, voor jou is die eer niet weggelegd. Ik weet een passender plaats voor jou.” “Sta op!!” Schuchter stond Juliette weer uit haar bankje op. Alle bravoure was verdwenen. Alleen een klein meisje bleef over. Dat het komende uur nog kleiner zou worden. “Ga jij maar in de hoek staan.” “En handen in je nek.” “Dat is voortaan jouw plaats hier in mijn les!” wie was nou al weer wie? lijst met personages - opent in nieuw tabblad en waar speelde zich het allemaal af? het Gebouw - opent in nieuw tabblad © Paul Gérard
verhalen maken dromen waar
|