Gepost op zaterdag 16 januari 2010 - 06:27 pm: |
|
|
Zo moeder, zo dochter, deel 3, of: waarom schrijf ik toch zulke dubieuze verhalen
een verboden fantasie dochter “Naar boven!” Hoe vaak had ik dat niet gehoord. Maar nooit had ik geweten wat het voor mijn moeder betekende. Natuurlijk, ik had heus wel in de gaten dat het met straf te maken had of zo. Ik bedoel, het was duidelijk dat ze iets fout gedaan had wanneer hij dat zei en wŕt ze had misdaan was me in het algemeen ook wel duidelijk. Lui, bijvoorbeeld, daar had ze nogal een handje van als het om huishoudelijke taken ging. Net goed, dacht ik dan. Want als ěk ‘ns een keer niet snel mijn werk had gedaan dan was de wereld te klein. Of als ze iets zei waarvan vader vond dat ze het niet kon maken, of haar mond voorbijpraatte, nou ja, of gewoon iets zei waarvan de betekenis me ontging. ‘t Ging vaak zo snel, zo van: mijn moeder zei iets, mijn vader reageerde dan scherp met een vermanend “Marilčne” en mam ging dan gewoon door. Ja ongelofelijk, ik dacht wel eens: mens, je zou het toch zo langzamerhand wel moeten weten dat je dan moet stoppen, maar vooruit. Ze ging dan in het algemeen braaf naar boven, en vader een tijdje daarna er achteraan. Hij kwam dan redelijk snel weer terug en daarmee was ik mams gang zo weer vergeten. Maar als ik er over na denk duurde dat altijd best wel lang voor zij terug was. En als ik het al zag viel het me op dat ze zich dan opnieuw had opgemaakt. Een meisje zoals ik ziet dat soort dingen. Wat ben je toch een tut, placht ik dan te denken. Wat ziet vader toch in je. Maar dat was flauw, dat weet ik heus wel, want mam is nog steeds een verschijning die er mag zijn. Mijn vriendinnen vinden haar er echt geweldig uitzien, modieus en zo, en ik zal denk ik wel moeten uitkijken met m’n vriendjes als ik ze mee naar huis neem. Hoewel dat eigenlijk ook flauw is, want behalve m’n pa telt er voor mama niemand anders. Jee, wat ben ik aan het uitweiden, zeg. Ik bedoel dat ik dus best wel wist dat mama gecorrigeerd werd en dat ze, door naar boven gestuurd te worden, gestraft werd. Of zo, want wat dat dan precies inhield, daarvan had ik geen idee. Wilde ik ook niet hebben, denk ik, maar als je me gedwongen had om er wel over na te denken denk ik dat ik zoiets gezegd had dat ze een preek kreeg of zo. Een ander zou misschien denken dat vader geen ruzie wilde maken waar ik bij was, en dat ze dat dan boven gingen doen, maar ik kon me gewoon niet voorstellen dat mama en pa ruzie zouden maken. Mama niet omdat ze van pa niet de kans kreeg. Vader niet omdat ie ‘t gewoon niet kan, denk ik. En anders heeft ie zo’n zelfbeheersing dat ie ‘t niet laat gebeuren. Of dat dan ook niet voor mam geldt? Dacht ik niet, daarvoor heb ik zelf de nodige ervaring. Want laat het duidelijk zijn: met mijn vaardigheid om ruzie te maken is niets mis. Maar zelfs toen ze afgelopen zaterdag naar boven werd gestuurd, had ik nog niks in de gaten. Werkelijk waar. Ik had net twee avonden daarvoor mijn eerste pak slaag te pakken en nog had ik het niet door. Wel dat ze met een beetje bange ogen naar me keek toen ze vader niet gehoorzaamde. Alsof ik haar naar boven zou sturen. Nou ja! Maar snappen dat ze net als ik gestraft werd, nee, dat niet. Ik bedoel, ze was mijn moeder. Een volwassen vrouw. Tuurlijk, ik snap dat je denkt dat het ook niet normaal is dat een volwassen vrouw door haar man naar boven gestuurd wordt. Maar voor mij was het zo gewoon, ik wist niet beter. Nou ja, dus eigenlijk wel, maar ik had er nooit over na willen denken. Dus, eerlijk waar, toen ik mijn plannetje bedacht wist ik echt niet wat voor gevolgen dat voor mam zou hebben, echt niet. Als ik het geweten had zou ik echt niet... Of zit ik nou een potje te liegen? Zucht. Punt was dat ik naar het Bal kon, overmorgen. Ondanks mijn gedrag afgelopen donderdagavond. En dat maakte het alleen maar belangrijker. Ik moest er gewoon op m’n mooist uitzien. Met afgelopen kerstmis had ik de avondjurk van mam aan mogen hebben. Iedereen vond dat ik er geweldig uitzag en ik zelf wel het meest. Het was voor mij zo vanzelfsprekend dat ik hem ook tijdens het bal zou dragen dat ik de grootst denkbare blunder maakte tegenover mam. Ik bedoel, ik weet hoe ze is. Dus vroeg ik of hij al gestoomd was, de paarse avondjurk. “Hoezo?” vroeg ze. “Nou,” zei ik, “overmorgen is het Bal al, dus als het nog niet gebeurd is, moet het nog net kunnen.” “Hoezo?” vroeg ze opnieuw en nog had ik niks in de gaten. “Hij staat gewoon geweldig bij die diamanten collier van oma en ik denk dat ik best op die lakleren hoge hakjes die er bij kleuren kan dansen.” “Mijn paarse avondjapon, mijn lakleren schoenen, mijn diamanten collier.” “Die van oma,” verbeterde ik haar. Stom stom stom. “Het diamanten collier dat ik van oma geërft heb.” “Nou ja, dat,” gaf ik toe, “jij erfde het, maar het is toch een familiestuk,” probeerde ik nog poeslief, “je hebt zelf gezegd dat het me beeldig stond.” “Met kerstmis,” probeerde ik haar ijzig stilzwijgen te doorbreken, “weet je nog, het stond me...” “Ik denk het niet,” onderbrak ze me. Als mam kwaad is en ze is nog beheerst dan kan ze je met haar stem laten bevriezen. Oh jee, dit ging fout, helemaal fout. Ik begon te blozen. “Ik dacht, voor het Bal...” probeerde ik nog. “Jij dacht helemaal niets. Je vond het blijkbaar vanzelfsprekend...” Haar stem verstikte. Van kwaadheid? Van jaloezie? Ik kreeg niet de gelegenheid om dat nog uit te vinden, want ze beende al weg terwijl ze me toewierp “dat ik toch echt in mijn eigen kleerkast zou moeten kijken.” Jezus, wat voelde ik me beroerd. Nu had ik niet alleen geen enkele kans weer om er net zo geweldig als op kerstmis uit te zien. Ik had ook mijn kans verkeken op iets anders uit haar kleerkast. Terwijl ze wist dat ik echt niets had om aan te trekken voor het bal. Ik bedoel, ik zag me al aan komen zetten in m’n mini rokje -best sexie hoor, net zoals m’n strakke jurkje, maar niet voor het Bal - no way! Om maar niet te spreken van mijn saaie danslesjurk. En m’n gewone spijkerboek met topje! Leuk voor de boys op school, maar tijdens het Bal? Met Erik? Die vast in smoking zou komen? Ik stierf liever. Nee ik moest, ik moest een list verzinnen. Gelukkig ben ik daar heel goed in. Zeker als het om m’n mamsje gaat. En wat voor list. Ik moet het toegeven: daarin ben ik geniaal. Gewoon het goede moment afwachten. Direct na het eten als iedereen nog even ‘nazit’. Ik begon enthousiast te vertellen over het Bal, over mijn vriendinnen en hoe ze zouden gaan en hoe mooi dat wel niet zou zijn. Enthousiast, maar niet tč enthousiast, alsof ik nog wat achter hield. Langzaam liet ik mijn verhaal uitsterven, mijn enthousiasme wegstromen. En keek naar het bord voor me en voelde me heel verdrietig worden, en verdomd als het niet waar was, ik voelde me heel verdrietig en het lukte me om echte tranen te laten stromen. Tranen zonder geluid, die doen het altijd het beste. Niet kijken, ook dat is belangrijk, alleen maar naar je eigen handen of zo. Natuurlijk kon vader dat niet verdragen en schoof zijn stoel naast de mijne en sloeg een arm om me heen. Even voelde ik wroeging. Hij was zo lief. Maar ik moest nu even doorzetten. “Wat is er toch, liefje,” vroeg hij bezorgd. “Ik heb niets om aan te trekken,” jammerde ik. Oh, wat lekker banaal toch. Vrouwen aller landen verenigt u tegen dit grote onrecht. “Maar je kunt toch wat je moeder aantrekken, liefje, je hebt toch dezelfde maat? Met kerst heb ik er echt van genoten en alle jongens...” Met een uiterste krachtsinspanning keek ik niet triomfantelijk naar mamsje. “Zou dat dan mogen...” fluisterde ik. “Tuurlijk, je moeder zou niets liever willen. Mag je oma’s collier om, nou, dan...” Zijn stem stierf weg. Want natuurlijk kon ik het weer niet laten om mama aan te kijken. Glunderend of niet, alleen al dat ik keek tijdens mijn grote triomf, deed haar verstijven. Bleek trok ze weg. Vader keek haar aan. Blozend van woede stond ze zo abrupt op dat haar stoel op de grond viel. “Vaders meisje,” spuugde ze uit. Ze wilde nog wat zeggen maar kwam van woede niet uit haar woorden. Ze kon alleen nog maar weg, dat voelde ik ook. Stijf met haar hoofd in de lucht draaide ze zich om en beende de kamer uit. Zo bruusk dat ze haar lege glas in haar beweging mee nam. Het viel rinkelend op de grond. Oei. Toch liep ze de kamer niet uit. Alsof ze wist dat ze de trap niet zou halen. “Marilčne.” Vertraagd kwam ze bijna tot stilstand. “Marilčne!” Ze stopte en bevroor. Nu wist ik het. Ik wist wat vader zou zeggen, en wat er daarna zou gebeuren. Eindelijk was het kwartje gevallen. Maar ik had het mis. Niet: “naar boven!” maar “kom hier!” Ik wilde het niet, niet dat. Terwijl mama zich langzaam omdraaide en weer naar de tafel liep, stond ik, even langzaam, op. Waar ik heen wilde, wist ik niet. Als ik maar weg was, ver van hier. “Marieke!” Dezelfde toon, maar dan zachter. Oh nee, alsjeblieft, dacht ik, maar durfde het niet te zeggen. “Hier blijven. Ga weer zitten.” Hij klonk niet streng, maar zacht, liefdevol. Net zoals hij afgelopen vrijdag tegen me gesproken had. Toen ik straf verdiend had. Ik ging weer zitten en keek hem smekend aan. Maar hij keek eerst naar zijn vrouw die nu voor hem stond. Beschaamd keek ze naar beneden. Ik voelde hoe ongemakkelijk ze zich voelde. “Marilčne,” sprak hij nogmaals, maar nu net zo lief als hij naar mij geweest was. Alsof hij haar uitnodigde. Langzaam reageerde ze op zijn stem en bracht haar handen in haar nek. Nee, nee! Ik wilde weer opstaan, maar vaders hand hield me tegen. “Je hebt straf verdiend,” zei hij tegen mama, “en jij...” terwijl hij zich eindelijk naar mij toe draaide. “Marieke, Marieke, ik weet wanneer ik word gebruikt.” Ik kon het niet helpen om te blozen. Waarom kende hij me toch zo goed? “Hang maar niet de vermoorde onschuld uit. Je moeder heeft straf verdiend, maar jij hebt het uitgelokt.” Ik voelde mijn ogen prikken. Nee, ik was mijn vaders lieveling, ik wilde hem niet teleurstellen. “Had je moeder ‘nee’ gezegd?” “Ja,” bracht ik met gesmoorde stem uit, “Ik ik...” “Nee, ik weet dat je niets gezegd hebt wat niet waar was. Zestien,” zuchtte hij, “en dan al zo geraffineerd...” “Nee, Marieke, straf heb je niet verdiend. Maar wel zul je getuige zijn van je moeders straf. Het minste wat je verdient is toch wel dat je ziet waar je haar toe aangezet hebt. Misschien dat je je dan de volgende keer nog wel twee keer bedenkt voor je....” Hij maakte zijn zin niet af, maar zuchtte. “Het spijt me,” wist ik nog net uit te brengen. “Ga daar maar zitten,” besloot hij terwijl hij naar de zithoek wees, “en jij,” zei hij tegen mama terwijl hij naar de muur daarnaast wees, “mag daar in de wacht gaan staan.” Zo heet dat dus, kon ik niet nalaten om te denken terwijl ik opstond en naar de bank liep om zijn bevel uit te voeren: “in de wacht staan.” En ik zag mama precies die houding aannemen waarin ik een paar dagen geleden nog op mijn eigen kamer had moeten staan...
als je geeft čn neemt heb je dubbel plezier
|
|
|